مطابق با ماده 1107 قانون مدنی ، نفقه به معنی کلیه نیاز های متعارف زن اعم از خوراک پوشاک و مسکن و اثاثیه خادم در صورت احتیاج هزینه های درمان و…که زن به واسطه نیاز خود به ان ها احتیاج دارد یا بواسطه بیماری به انها احتیاج می یابد است
شرایط پرداخت نفقه زن مرد پس از عقد دایم اینست که مرد موظف به پرداخت نفقه زن است و زن در صورت تمکین (خوش رفتاری و انجام وظایف زوجیت و سکونت درمنزل شوهر) مستحق دریافت آن می باشد این مبلغ ربطی به توانایی مالی مرد ندارد و همچنین به شاغل بودن با نبودن زن وابسته نیست در دوران عقد موقت به زن نفقه تعلق نمیگیرد مگر آنکه در شرایط ضمن عقد لحاظ شده باشد در دوران عقد( پیش از مراسم عروسی ) نفقه به زن تعلق نمی گیرد مگر آنکه زن اعلام امادگی برای شروع زندگی کرده باشد ولی مرد امتناع کند در این صورت ایشان مکلف به پرداخت آن است
نحوه محاسبه نفقه زن به دو شکل است:
براساس وضعیت مالی مرد و عادات زن وعرف(توافقی)؛
توسط کارشناس(درصورت عدم توافق)
در حالت اول دادگاه وارد موضوع محاسبه نفقه زن نمی شود
در حالت دوم دادگاه با صدور قرار کارشناسی پرونده را به کارشناس محاسبه‌نفقه ارجاع میدهد و وی با توجه به سن ، میزان تحصیلات ، شغل و شان خانوادگی زن و عرف جامعه میزان نففه‌زن را تعیین و گزارش می کند
مراحل دادخواست نفقه
درخواست مطالبه نفقه از دو راه امکان پذیر است :
دادخواست حقوقی- شکایت کیفری
1- دادخواست حقوقی این نوع دادخواست جهت پرداخت‌نفقه در گذشته است زن ضمن تهیه دو نسخه از نمونه دادخواست و ذکر مبلغ مورد نظر و الصاق تمبر ، دادخواست خود را به دادگاه خانواده ارایه می دهد ضمنا میتواند هزینه دادرسی و تمبر را مطالبه کند این هزینه معادل 1 5 درصد از مبلغ نفقه است در صورت ناتوانی یا امتناع وی از پرداخت نفقه ، زن حق تقاضای طلاق دارد
2- شکایت کیفری این نوع دادخواست برای پرداخت نفقه زمان حال است(گذشته فقط حقوقی) زن ضمن نوشتن شکایت در برگه عادی(جهت سرعت بخشیدن) ان را به دادگاه ارایه میدهد و در صورت توانایی مالی مرد و امتناع ایشان، وی به حبس بین سه ماه و یک روزتا 5 ماه محکوم می شود شکایت کیفری زن از مرد منجر به احضار مرد توسط کارشناس(تلفنی و از طریق احضاریه ) و در صورت عدم حضور ، پیگیری از طریق کلانتری و… می شود
در ماده 53 قانون حمایت از خانواده ، جرم ندادن نفقه به زن پیش بینی شده است و برای آن مجازات تعیین شده است بر اساس این ماده ، " هرکس با داشتن استطاعت مالی ، نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تادیه نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع کند به حبس تعزیری درجه شش محکوم می‌شود تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است و درصورت گذشت وی از شکایت در هر زمان تعقیب جزائی یا اجرای مجازات موقوف می‌شود
مدارک لازم:
فتوکپی برابر با اصل شده سند ازدواج
شناسنامه زوجین صدور
قرار کارشناسی توسط دادگاه برای تعیین مبلغ نفقه نیز استناد گردد
شهادت شهود- برگ استعلامیه- گزارش نیروی انتظامی و
موضوع خواسته:
در ستون تعیین خواسته و بهای آن ، باید عبارت صدور حکم مبنی بر الزام خوانده به پرداخت نفقه گذشته و آینده زن درج شود
دادگاه صالح:
سپس دفاتر خدمات قضایی، باید مبلغ میزان خواسته را بررسی کنند اگر مبلغ میزان خواسته کمتر از بیست میلیون تومان باشد آن را به شورای حل اختلاف ارجاع می دهند اما اگر مبلغ میزان خواسته بیشتر از بیست میلیون تومان باشد، دادخواست مطالبه نفقه زن از مرد برای رسیدگی به دادگاه خانواده، ارسال می شود
نمونه دادخواست حقوقی:
باسمه تعالی
ریاست محترم
با سلام ؛ احتراما به استحضار عالی می رسانم که اینجانب فرزند به شماره شناسنامه به موجب سند ازدواج شماره تنظیم شده در دفترخانه شماره در تاریخ به زوجیت دائمی خوانده محترم آقای در آمده ام و در طول این مدت همواره نسبت به ایشان تمکین داشته و دارم ؛ لکن خوانده محترم علی رغم داشتن استطاعت و تمکن مالی ، از پرداخت هزینه متعارف زندگی اینجانب استنکاف می ورزند لذا به موجب این دادخواست و با استناد به مواد 1206 ، 1106، 1107 و 1111 قانون مدنی ، تعیین میزان نفقه و الزام ایشان به پرداخت نفقه ایام گذشته و آینده را تقاضا دارم
یا
ریاست محترم مجتمع خانواده شماره…………
احتراماً، به عرض می رسانم مدت ده سال است که با خوانده دعوی ازدواج نموده ام و حاصل این ازدواج دو فرزند می باشد تا حدود یکسال قبل زندگی خوبی داشتم و همسرم مرتباً به خانه می آمد و خرجی من و بچه ها را می داد نزدیک یکسال است که ایشان تغییر رویه و رفتار داده و ضمن آنکه کمتر به خانه می آید خرجی ما را هم نمی دهد و ما از نظر مالی در وضعیت نابسامانی بسر می بریم چون ایشان نفقه یکسال گذشته مرا نداده است از این رو تقاضای صدور حکم مبنی بر الزام ایشان به پرداخت مبلغ خواسته و هزینه دادرسی و سایر خسارتهای آن را دارم
