جرم حیوان آزاری
حیوانات بخشی از دنیای ما هستند که نیاز به محبت و حمایت دارند. اما متأسفانه، برخی افراد به دلیل بی‌رحمی، جهل یا حتی سرگرمی، به آزار و اذیت این موجودات بی‌پناه می‌پردازند. جرم حیوان آزاری یکی از مشکلات جدی در جوامع مختلف است که نیاز به برخورد جدی و قانونی دارد. در این مقاله قصد داریم به بررسی عمیق‌تر جرم حیوان آزاری، انواع آن، قوانین مرتبط و راهکارهای مقابله با آن بپردازیم.
تعریف جرم حیوان آزاری
حیوان آزاری به هرگونه رفتاری گفته می‌شود که باعث آسیب جسمی یا روانی به حیوانات شود. این جرم می‌تواند از یک ضربه ساده تا اعمال خشونت‌های شدید و حتی قتل حیوانات متغیر باشد. حیوان آزاری نه‌تنها به حیوانات، بلکه به جامعه نیز آسیب می‌رساند و نشانگر مشکلات عمیق‌تری در رفتارهای اجتماعی افراد است.
انواع حیوان آزاری
حیوان آزاری را می‌توان به چند دسته کلی تقسیم کرد که در ادامه به توضیح هر یک خواهیم پرداخت:
این نوع از حیوان آزاری شامل هرگونه رفتار فیزیکی خشونت‌آمیز می‌شود که منجر به جراحت یا مرگ حیوان شود. ضرب و شتم، بریدن عضو، سوزاندن یا هرگونه آسیب‌رساندن به بدن حیوان در این دسته قرار می‌گیرند. برخی افراد برای سرگرمی یا حتی به دلیل خشم خود، این اعمال خشونت‌آمیز را انجام می‌دهند.
در این نوع حیوان آزاری، افراد بدون آسیب فیزیکی، حیوانات را دچار ترس، استرس و یا افسردگی می‌کنند. این نوع آزار می‌تواند شامل بستن حیوان به مدت طولانی، ایجاد سروصداهای بلند، یا نگهداری حیوان در شرایط نامناسب باشد. هرچند که این نوع حیوان آزاری ممکن است در نگاه اول جدی به نظر نرسد، اما تأثیرات عمیقی بر روان حیوان می‌گذارد.
مجازات حیوان آزاری
در ایران، قوانین مشخصی برای مقابله با حیوان آزاری وجود دارد.
طبق ماده ۶۷۹ قانون مجازات اسلامی، (تعزیرات) هرکس به‌عمد و بدون ضرورت حیوان حلال‌گوشت متعلق به دیگری یا حیواناتی که شکار آنها توسط دولت ممنوع اعلام شده است را بکشد یا مسموم یا تلف یا ناقص کند به حبس از چهل و پنج‌روز و دوازده ساعت تا سه ماه یا جزای نقدی از یک میلیون و پانصد هزار ریال تا سه میلیون ریال محکوم خواهد شد.
تعریف حیوان حلال‌گوشت
حیوان حلال‌گوشت به حیواناتی اطلاق می‌شود که گوشت آنها از نظر شرعی قابل‌مصرف بوده و در دین اسلام مجاز به خوردن هستند. این حیوانات باید شرایط خاصی داشته باشند تا گوشت آنها حلال تلقی شود.
در کنار ویژگی‌های ذاتی حیوان، شیوه ذبح نیز اهمیت زیادی در حلال بودن گوشت دارد.
همچنین برابر با ماده ۶۸۰ قانون مجازات اسلامی (اصلاحی جزای نقدی ۱۴۰۳/۳/۳۰)- هر کس بر خلاف مقررات و بدون مجوز قانونی اقدام به شکار یا صید حیوانات و جانوران وحشی حفاظت شده نماید به حبس از سه ماه تا سه سال و یا جزای نقدی از ۶۶,۰۰۰,۰۰۰ تا ۸۲۵,۰۰۰,۰۰۰ ریال محکوم خواهد.
مجازات کشتن سگ در ایران
مجازات کشتن سگ در ایران به طور مستقیم در قوانین موجود مشخص نشده است، اما بر اساس مواد ۶۷۹ و ۶۸۰ قانون مجازات اسلامی و قوانین مرتبط با حیوان آزاری و صدمه‌زدن به حیوانات در قانون مجازات اسلامی و دیگر قوانین، قابل پیگرد قانونی است.
به‌طورکلی چون سگ از حیوانات اهلی حلال‌گوشت موضوع ماده ۶۷۹ قانون مجازات اسلامی تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده مصوب ۳ /۲ / ۱۳۷۵ مجلس شورای اسلامی نیست، در نتیجه تلف آن فاقد مجازات است.
همچنین طبق نظر کمیسیون نشست قضایی جزایی"کشتن سگ اساساً جرم محسوب نمی‌شود؛
ولی اگر سگ از انواع سگ شکاری، سگ گله یا سگ نگهبان یا سگ خانه یا سگ مزرعه باشد و کسی آن را بکشد باید خسارت آن را پرداخت کند.
لازم به ذکر است درصورتی‌که سگ متعلق به فردی باشد، کشتن یا آسیب‌رساندن به آن، علاوه بر مجازات کیفری، ممکن است شامل پرداخت دیه یا جبران خسارت مالی نیز شود.
کشتن سگ‌های ولگرد و بدون صاحب
در برخی مناطق، شهرداری‌ها یا سازمان‌های بهداشتی به دلایلی مانند کنترل جمعیت یا جلوگیری از شیوع بیماری‌هایی مانند هاری، اقدام به کشتن سگ‌های ولگرد می‌کنند. این موضوع البته نیازمند مجوزهای قانونی و رعایت روش‌های انسانی است. درصورتی‌که فردی بدون مجوز و به شکل غیرقانونی اقدام به کشتن سگ‌های ولگرد کند، ممکن است بر اساس قانون مجازات شود.
خاطرنشان می‌گردد طبق نظریه ۷/۳۰۳۴ - ۷۳/۷/۴، کسی که در باغ غیرمحصور خود سم می‌ریزد تا از تخریب و چرانیده شدن عمدی یا غیرعمدی آن جلوگیری کند چنانچه باعث تلف‌شدن حیوانات حلال‌گوشت دیگران شود عمل وی جرم نیست؛ ولی چون راه متعارف برای جلوگیری از ورود حیوانات ریختن سم نیست، صاحب باغ ضامن خسارات وارده به صاحب حیوانات اهلی می‌باشد.
نحوه تنظیم شکایت در خصوص حیوان آزاری
اگر شاهد موردی از حیوان‌آزاری بوده‌اید، می‌توانید شکایت خود را به یکی از روش‌های زیر تنظیم و پیگیری کنید:
۱. ثبت شکایت در کلانتری یا دادسرا:
o به نزدیک‌ترین کلانتری یا دادسرای محل وقوع جرم مراجعه کنید.
o شرح واقعه، مشخصات فرد خاطی (در صورت شناسایی)، زمان و مکان حادثه را به طور دقیق بیان کنید.
o مدارک و مستندات خود را (مانند عکس، فیلم، یا شهادت شهود) ارائه دهید.
۲. تماس با سازمان‌های حمایت از حیوانات:
o برخی سازمان‌های مردم‌نهاد و انجمن‌های حمایت از حیوانات، تیم‌های حقوقی ویژه‌ای برای پیگیری موارد حیوان‌آزاری دارند و می‌توانند شما را در این مسیر راهنمایی کنند.
۳. ارائه شکایت آنلاین:
o برخی استان‌ها و شهرها سامانه‌های آنلاین برای ثبت شکایت‌های حیوان‌آزاری دارند. می‌توانید به وبگاه‌های مرتبط با شهرداری یا سازمان حفاظت از محیط‌زیست مراجعه و شکایت خود را به‌صورت آنلاین ثبت کنید.
۴. مدارک لازم برای تنظیم شکایت
برای تنظیم شکایت حیوان‌آزاری، داشتن مدارک کافی برای اثبات ادعا بسیار مهم است. مدارک زیر می‌توانند در روند پرونده کمک‌کننده باشند:
فیلم یا عکس از صحنه حیوان‌آزاری یا متهم در حال انجام جرم. شهادت شهود: اگر افراد دیگری شاهد این حادثه بوده‌اند، حضور و شهادت آنها در دادگاه می‌تواند بسیار مؤثر باشد. گزارش نیروی انتظامی یا دامپزشکی: گزارش مأموران نیروی انتظامی یا کارشناسان دامپزشکی درباره وضعیت حیوان و تأیید حیوان‌آزاری. سابقه درمان حیوان: درصورتی‌که حیوان پس از آسیب‌رسانی تحت درمان قرار گرفته، ارائه مدارک درمانی و گزارش دامپزشک.
۵. پیگیری حقوقی و مراجعه به وکیل
در موارد پیچیده یا زمانی که نیاز به تخصص حقوقی بیشتری دارید، بهتر است با یک وکیل آشنا به قوانین حیوان‌آزاری مشورت کنید. وکیل می‌تواند:
شکایت‌نامه را به طور دقیق تنظیم کند و از نظر حقوقی آن را مستحکم‌تر سازد. در جلسات دادگاه از شما دفاع کند و برای پیگیری پرونده، اقدامات قانونی لازم را انجام دهد. مدارک و شواهد را ارزیابی کرده و آنها را به‌صورت مستند در دادگاه ارائه کند.
سؤال:
چه زمانی می‌توان کشتن یا آسیب‌رسانی به حیوانات را مجاز دانست؟
در برخی موارد خاص، مانند شیوع بیماری‌های خطرناک (هاری)، کشتن حیواناتی که به‌شدت بیمار هستند یا به مردم حمله می‌کنند، می‌تواند تحت نظارت سازمان‌های مربوطه و با دریافت مجوز قانونی انجام شود. در این شرایط، تنها نهادهای رسمی مانند شهرداری‌ها، سازمان‌های بهداشت و دامپزشکی می‌توانند اقدام به کشتن یا کنترل جمعیت حیوانات کنند.
