مفهوم حقوقی داوری : مفهوم حقوقی داوری عبارت است از رفع اختلاف بین طرفین دعوا در خارج از دادگاه بوسیله اشخاص حقوقی یا حقیقی مرضی الطرفین انتخابی. داوری به این معناست که طرفین دعوا با میل و اراده خود توافق نمایند به جای آنکه دعوای آنها در دادگستری مورد رسیدگی واقع گردد توسط داورهای انتخابی آنها صورت پذیرد.
موارد ابطال رأی داور:
رأی داور مخالف با قوانین موضوعه
در صورتی که رأی داور مخالف با قوانین موجد حق باشد. یعنی بعبارت دیگر، چنانچه رأی داور با قوانین ماهوی معارض باشد. رأی داور قابلیت اجرا ندارد و باطل است. برای مثال چنانچه رأی داور مبنی بر صحت قرارداد مجنون صادر گردد رأی باطل است. نکته قابل توجه اینکه از موارد ابطال رأی داور، تنها این مورد جنبه ماهوی دارد.
رأی داور خارج از موضوع داوری
همانطور که دادگاه نمی‌تواند خارج از خواسته، به موضوع رسیدگی نماید و رأی صادر کند، رأی داور هم خارج از موضوع قرارداد باطل است . فاقد اعتبار بوده و قابلیت اجرایی ندارد.
خروج داور از حدود اختیارات
اگر داور خارج از حدود اختیارات خود رأی صادر کرده باشد در اینصورت فقط آن قسمت خارج از اختیارات داور ابطال می‌گردد. مانند آنکه زمان صدور رأی در خصوص نفقه، دستور پرداخت مهریه را می‌دهد که در اینصورت فقط آن قسمت که مربوط به پرداخت مهریه است ابطال می‌گردد.
ابطال رأی داوری بواسطه عدم صلاحیت داوران
اگر داورانی که به موجب رأی دادگاه تا پنج سال از انتخاب شدن به داوری محروم هستند اقدام به فعالیت در حوزه داوری کنند. تمام آراء آنها باطل خواهد بود و همچنین این حکم برای تمام کارمندان اداری شاغل در محاکم قضایی و تمامی قضات جاری است.
اشخاص ممنوع از داوری
مطابق قانون دادگاه هر چند با تراضی طرفین نمی‌تواند اشخاصی را به سمت داوری معین کند که عبارتند از:
کلیه قضات و کارمندان اداری شاغل در محاکم قضایی
اشخاصی که فاقد اهلیت باشند.
اشخاصی که به موجب حکم قطعی دادگاه در اثر آن از داوری محروم شده باشند
