دعوای تصرف عدوانی به دو طریق حقوقی و کیفری اقامه می شود. برای اقامه دعوای حقوقی باید به دادگاه های عمومی و برای اقامه دعوای کیفری به دادگاه کیفری 2 محل وقوع مال مراجعه کنید.
در دعوای تصرف عدوانی حقوقی مالک بودن شما شرط نمی باشد در واقع در دعوای تصرف حقوقی سند مالکیت شما مد نظر دادگاه نمی باشد و صرفاً به تصرف قبلی شما توجه می شود حتی اگر شما تصرف تان مشروع نباشد دادگاه به مشروعیت تصرف شما توجه نخواهد کرد. صرف اینکه شما قبلاً متصرف بودید و متصرف فعلی به طور عدوانی و غیر قانونی آن را از تصرف شما خارج نموده همین موضوع کفایت می‌کند که رای به نفع شما صادر شود حتی اگر متصرف متجاوز ادعا کند که تصرف قبلی شما مشروع نبوده بازهم دادگاه به استدلال طرف مقابل توجه نمی کند . پس مهمترین اصل و موضوع صرفا “تصرف” می باشد نه مالکیت.
تصرف عدوانی در ملک مشاع
فرض کنید دو نفر در یک ملک مشاع شش دانگ هرکدام سه دانگ آن رامشاعا شریک باشند. اگر یکی از شرکاء بدون اجازه شریک دیگر در ملک تصرف کند در واقع عمل وی تصرف عدوانی محسوب می شود چرا که هر دو شریک در کل ملک و جز به جز آن شریک می باشند و تصرف یکی از آن دو بدون اجازه شریک دیگر عدوانی محسوب می‌شود و شریک دیگر می‌توانند با توجه به عملکرد شریک متصرف دعوای تصرف عدوانی ملک مشاع حقوقی و یا کیفری مطرح کند و در صورت اثبات تصرف عدوانی با صدور حکم بدوی دادگاه رفع تصرف عدوانی را صادر می نماید.
در نتیجه
در اینکه در دعوای تصرف عدوانی مطرح شده از طرف خواهان تحت عنوان حقوقی طرح شده یا به صورت کیفری، سند مالکیت در این دو عنوان تاثیر متفاوتی دارد. اگر شما دعوای تصرف عدوانی را در قالب حقوقی مطرح کرده‌اید ارائه سند مالکیت تاثیری در اصل رای دادگاه نداشته و دادگاه حقوقی صرفاً به تصرفات قبلی شما توجه می کند. ولی بالعکس در دعوای تصرف عدوانی کیفری شما زمانی می توانید مدعی باشید که در ابتدای امر مالکیت خود را آنهم در موارد زیادی با سند رسمی به اثبات برسانید . در واقع سند مالکیت شما است که متصرف فعلی و متجاوز را محکوم به جزا می نماید و در رویه ی محاکم کیفری دادگاه ها بیشتر سند مالکیت رسمی را ملاک حقانیت شما قرار می‌دهند و اگر با سند عادی یا قولنامه طرح دعوای کیفری نمایید به احتمال زیاد دعوای شما به نتیجه کیفری نخواهد رسید
