عقد نکاح یکی از مهم ترین عقودی است که بر مبنای شخصیت طرفین انجام می گیرد ؛ به این معنا که در انعقاد عقد ازدواج ، مهم ترین مسئله ای که مدنظر قرار می گیرد ، جایگاه و شخصیت هر فرد است . به همین دلیل ، کتمان برخی موضوعات مهم یا انجام عملیاتی در راستای فریب دادن دیگری برای راضی کردن وی به ازدواج ، واجد آثار حقوقی و کیفری می باشد. علاوه بر اینکه چنین عقدی قابلیت فسخ شدن را دارا می باشد، می تواند مشمول مجازات جرم تدلیس در ازدواج نیز گردد .
تدلیس در ازدواج به طرق زیر قابل پیگیری می باشد؛
۱. طرح حقوقی مبنی بر فسخ نکاح؛
هرگاه در یکی از طرفین (عقد ازدواج) صفت خاصی شرط شده باشد و بعد از عقد معلوم شود که طرف مذکور فاقد وصف مقصود بوده، برای طرف مقابل حق فسخ خواهد بود، خواه وصف مذکور در عقد تصریح شده یا عقد متباینا بر آن واقع شده باشد.
۲. طرح شکایت کیفری با عنوان تدلیس در نکاح:
چنانچه هر یک از زوجین قبل از عقد ازدواج طرف خود را به امور واهی از قبیل داشتن تحصیلات عالی، تکمن مالی، موقعیت اجتماعی، شغل و سمت خاص، تجرد و امثال آن فریب دهد و عقد بر مبنای هر یک از آنها واقع شود مرتکب به حبس تعزیری از شش ماه تا دو سال‌محکوم می‌گردد.
چه مواردی به عنوان تدلیس در ازدواج شناخته می شود؟
1. بیان کردن وجود یک صفت خاص در هر یک از طرفین قبل از عقد که بر مبنای آن عقد واقع می شود.
2. در عرف بعضی از شروط و صفات در زمان خواستگاری بیان نمی شوند و عقد بر مبنای آن انجام می شود مانند باکره بودن دختر و...
3. عیوبی که در مرد در حین عقد وجود داشته و زن از آنها اطلاعی ندارد مانند: جنون و برخی موارد خاص دیگر.
4. عیوبی که در زن در زمان عقد وجود داشته و مرد از آنها آگاه نبوده است مانند: جنون و برخی موارد خاص دیگر
فسخ نکاح تشریفات طلاق را ندارد و شخص فرد فریب خورده می تواند تقاضای فسخ نکاح را از دادگاه داشته باشد.
نکته مهم این است که خیار فسخ فوری است و اگر طرفی که حق فسخ دارد، بعد از اطلاع به علت فسخ، نکاح را فسخ نکند، خیار او ساقط می‌شود؛ به شرط این که علم به حق فسخ و فوریت آن داشته باشد. تشخیص مدتی که برای امکان استفاده از خیار لازم بوده بنظر عرف و عادت است.
فسخ نکاح و موارد پرداخت مهریه زن از جانب مرد شرایط و پیچیدگی های خاص خود را دارد که اثبات این دلایل و موارد، نیازمند نیازمند دانش تخصصی و کسب تجربه در این زمینه می باشد. چرا که پیچیدگی ها و دشواری هایی که در جهت اثبات حق فسخ برای زوجین و یا موارد تعلق یا عدم تعلق مهریه به زوجه وجود دارد، عملا فسخ نکاح را با دشواری های خاصی روبرو می کند. اگر متقاضی فسخ نکاح نتواند این عیوب و تدلیس های که ممکن است قبل از عقد بوده باشد را اثبات کند ممکن است ضرر و زیان مادی و معنوی زیادی را متحمل شود که بعدا جای جبرانی برای آن وجود نداشته باشد،
